Green Building – Groene gebouwen met certificaat

We hebben slechts één planeet. Hoe kunnen we deze behouden? Hoe kunnen we leven, zaken doen en bouwen op onze planeet zodat deze bewoonbaar blijft voor de volgende generatie? Door duurzaam te handelen. Het is een verplichting voor de hele maatschappij, inclusief de bouwnijverheid. Green Building is het trefwoord. Het betekent ecologisch bouwen – van de keuze van geschikte bouwplaatsen via geselecteerde materialen en verhoogde energie-efficiëntie tot gecontroleerde binnenruimtes.

Het concept van Green Building is bedoeld om het ecosysteem en het milieu te beschermen, en om mensen en de samenleving te helpen. Het houdt dus rekening met de veranderende relaties tussen mensen, de gebouwde omgeving en het ecosysteem. Het doel is om een intacte wereld achter te laten die geschikt is voor bewoning door de toekomstige generaties.

Het leidende principe van duurzaamheid geldt daarom idealiter voor de gehele levenscyclus van een gebouw, van de projectontwikkeling en -planning tot de bouw, het gebruik, het onderhoud en de sloop. Deze “Green Buildings” worden daarom gekenmerkt door een ecologisch ontwerp van hoge kwaliteit en een zeer efficiënt gebruik van hulpbronnen zoals energie, water en materialen. Schadelijke gevolgen voor de gezondheid en het milieu worden tot een minimum beperkt.

De European Green Deal is erop gericht, de milieustandaarden in de gehele EU duidelijk te verhogen en tot 2050 de broeikasgasemissies tot nul te reduceren. Ook de voorschriften voor de totale energie-efficiëntie van gebouwen moeten met de Europese Groene Deal in harmonie gebracht worden, zodat naar een decarbonisatie van de gebouwensector in de EU tot 2050 wordt gestreefd. De in het kader van de Green Deal besloten hervorming van de richtlijn over de totale energie-efficiëntie van gebouwen (EPBD) voorziet o.a. dat bijvoorbeeld woongebouwen hun energieverbruik gemiddeld met 16 procent tot het jaar 2030 en met 20 tot 22 procent tot 2035 moeten reduceren.

Dit betekent dat de bouwbranche, architecten en gebouweigenaars zich op strengere milieueisen moeten voorbereiden, in het bijzonder met betrekking tot energie-efficiëntie, zuinig gebruik van grondstoffen en CO2-emissies. De CO₂-waarde van een gebouw wordt zo tot hoofdcriterium bij alle toekomstige investeringen en bestekteksten. Dat geldt zowel voor nieuwbouwprojecten alsook voor bestaande gebouwen.
Energie-efficiënte planning en energetische renovaties alsmede bijbehorende certificeringen worden daarom in de gebouwensector steeds belangrijker.

Het Empire State Building, het beroemdste kantoorgebouw ter wereld, werd in 2009 volledig gerenoveerd. Sindsdien is het een model van duurzaamheid en energie-efficiëntie. Het werd in 2011 bekroond met de LEED Gold Award, waardoor dit het grootste gebouw in de VS werd dat een LEED-prijs ontving. LEED is een van de bekendste certificatiesystemen voor de beoordeling van de ecologische, sociale en economische kwaliteit van gebouwen.

Duurzame gebouwen zijn waardevoller, met lagere werkings- en onderhoudskosten. Met hun hoge kwaliteit die voor exploitanten, huurders en gebruikers evident is, zijn ze gemakkelijker te verkopen of te verhuren. Gecertificeerde gebouwen kunnen zowel op nationaal als op internationaal niveau worden vergeleken. De vraag naar gecertificeerde gebouwen stijgt voortdurend.

Op internationaal vlak zijn diverse certificatiesystemen voor duurzame bouw opgezet. Ze classificeren allemaal gebouwen met een specifieke catalogus van criteria, maar hanteren verschillende afwegingen en zijn gebaseerd op typische nationale normen en voorschriften.

De meest bekende classificatiesystemen voor groene gebouwen zijn

• het Britse BREEAM-certificeringssysteem (Bouwkundige ondezoeksinstantie voor milieubeoordelingsmethode),
• het LEED-certificeringssysteem (Leadership in Energy and Environmental Design) van de Amerikaanse Green Building Council,
• en het DGNB-certificatiesysteem (Duitse Raad voor duurzaam bouwen).
   

Met deze certificeringen kunnen gebouwexploitanten en -eigenaars een gestructureerde procedure volgen om praktische en meetbare maatregelen te nemen voor de planning, bouw, het gebruik en onderhoud van duurzame gebouwen. Ze worden nu wereldwijd toegepast.

Voor gebouwen wordt de GWP-waarde bindend

Aangezien gebouwen voor een aanzienlijk deel van de broeikasgasemissies verantwoordelijk zijn, is de GWP-waarde van gebouwen een belangrijke indicator voor hun milieuvriendelijkheid.
GWP staat voor Global Warming Potential en beschrijft het broeikaspotentieel van een stof c.q. van een gebouw.

De GWP-waarde van een gebouw wordt aan de hand van de gebruikte bouwmaterialen, de energiebalans en de gebouwlevensduur berekend. Hoe hoger de GWP-waarde, des te sterker is de bijdrage aan de verwarming van de aarde.
De berekening van de GWP-waarde wordt vanaf januari 2027 voor nieuwe gebouwen van meer dan 2000 m² en vanaf 2030 voor alle nieuwe gebouwen bindend. Dat betekent dat aannemers en architecten zich nog meer moeten concentreren op de GWP-waarde van gebouwen.

De drie grote certificeringen voor groene gebouwen

De certificatiesystemen onderzoeken en certificeren de duurzaamheid van hele gebouwen. Het Duitse DGNB-zegel en het Amerikaanse en Canadese LEED-certificaat leveren tegenwoordig strijd om als het meest uitvoerige certificatiesysteem te worden beschouwd. Deutsche Bank heeft bijvoorbeeld besloten al haar bedrijfsgebouwen, en in het bijzonder nieuwere gebouwen, te laten certificeren volgens DGNB en LEED, zodat zij haar internationale vastgoedportefeuille kan vergelijken.

Alle drie de labels volgen dezelfde basisprocedure. Gebouwen die in aanmerking willen komen om bekroond te worden, moeten voldoen aan een zeer complexe verzameling van vereisten. Verschillende criteria worden beoordeeld met behulp van een puntensysteem en toegewezen aan het gebouw. Een beoordeling baseert zich op alle categorieën en subcategorieën die aangeven hoe duurzaam het gebouw is.

Bij de meest Green-Building-certificeringsprocedures wordt ook met de GWP-waarde rekening gehouden. Zo hebben gebouwen met een lage GWP-waarde meer kans om een Green-Building-certificering te ontvangen en een hogere beoordeling te behalen.

Duurzaam bouwen is de afgelopen jaren steeds belangrijker geworden. Certificeringssystemen voor duurzame gebouwen krijgen erkenning, samen met de ontwikkeling van nieuwe criteria en beoordelingssystemen. Een gebouwcertificaat wordt toegekend wanneer aan de kwaliteitseisen gespecificeerd en gepubliceerd door een organisatie, is voldaan. Deze certificeringen worden voornamelijk gebruikt voor kwaliteitsborging en voor publicatie dat het betreffende label werd verkregen. Beleggers, eigenaren, huurders en gebruikers kunnen op basis van de certificering de kwaliteit van een gebouw beoordelen.De drie geselecteerde zegels zijn moeilijk te vergelijken, omdat de beoordelingsfactoren zeer verschillend zijn.

Bouwproducten dragen aanzienlijk bij aan de duurzaamheid van gebouwen. Als planners of eigenaren certificering willen behalen, moeten ze producten plannen die aan de certificeringseisen voldoen. Online databases helpen bij productonderzoek en verificatie van de certificeringsinstantie. Fabrikanten kunnen hun inzet op het gebied van duurzaamheid documenteren.

• IBU.data
  Een database van het Instituut voor Bouw en Milieu (IBU) die de ecologische gegevens van de milieuproductverklaringen (EPD's) in XML-indeling verstrekt. De EPD's kunnen dus worden gebruikt om de ecologische beoordelingen van een gebouw te berekenen.
• DGNB Navigator
  de DGNB Navigator geeft ook een lijst van bouwproducten die milieuproductverklaringen (EPD's) bevatten evenals de volledige informatie. De DGNB-navigator legt een brug tussen bouwproducten en het DGNB-certificeringssysteem voor gebouwen door de vereiste gegevens voor de gebouwcertificering te verstrekken.
• greenbuildingproducts.eu
  Een database voor producten die zijn beoordeeld volgens DGNB-, LEED- of BREEAM-criteria. De productdatabase biedt professionals uit de bouwsector de vereiste informatie en verificatiedocumenten voor de afzonderlijke producten in een vooraf opgesteld formulier. De voordelen zijn: tijdsbesparing bij het onderzoeken van producten en het verifiëren van bewijsmateriaal, het plannen van beveiliging voor projecten met Green Buildings en het leveren van alle relevante bewijsdocumenten.
• building-material-scout.com
  Serviceplatform voor groene bouwprojecten. Het BMS biedt een uitgebreide tool voor de planning en de implementatie van Green Buildings, van de geautomatiseerde evaluatie van producten volgens de gemeenschappelijke duurzaamheidscriteria DGNB, LEED of BREAM, tot het eenvoudig en snel zoeken naar producten met alle relevante ondersteunende documenten en de projectdocumentatie.